Sunday, May 19, 2024

लघुकथा (अङ्क १२ मा प्रकाशित)

एकादेशको कथा- १०

रत्न प्रजापति
लोकन्थली, भक्तपुर   



एक राजा थिए । राजा प्रिय थिए । अप्रिय पनि थिए ।

प्रिय मान्नेहरूले राजालाई विष्णुको अवतार मान्थे । अप्रिय मान्नेहरूले राजालाई तानाशाही भन्थे, निरङ्कुश भन्थे । जसले जे मान्यो, राजा त्यस्तै थिए । तर राजा राजा जस्तै नै थिए ।

राजाको शासन थियो । त्यसैले राजतन्त्र थियो । 

‘राजतन्त्रले देशलाई समृद्धिको मार्गमा डोर्‍याउन सक्दैन । राजतन्त्र जनताको हितमा छैन ।’ मान्छेहरूले यसरी सोच्न थाले ।

मान्छेहरूमा क्रमशः चेतनाको विकास भयो । राजतन्त्रलाई विकासको बाधक मान्न थाले । संसारभर लोकतन्त्रलाई विकासको मूलआधार मानिन्थ्यो । मान्छेहरूले राजतन्त्र हटाएर लोकतन्त्र ल्याउने उद्घोष गरे । 

एउटा अर्को राजनीतिक क्रान्ति भयो । राजतन्त्रविरोधी आन्दोलन भयो । अन्ततः राजतन्त्र हट्यो । लोकतन्त्र आयो । गणतन्त्र पनि आयो । 

लोकतन्त्रमा जनताले चुनेका प्रतिनिधिले नै शासन गर्ने भए । चुनाव भयो । चुनावमा जनताले आआफ्नो प्रतिनिधि चुनेर पठाए । 

कालान्तरमा जनप्रतिनिधि जनताका सेवक नभई शासकका रूपमा प्रस्तुत भए । 

हिजो एक शासक थिए । आज धेरै शासक भए । राजतन्त्रका हिमायतीहरूले अझै पनि राजतन्त्रको गुण गाउन छोडेनन् । यता लोकतन्त्रका शासकहरूको भने जहिले पनि गुनासो र विरोध मात्रै हुन थाल्यो ।

शासकहरूले सोच्न थाले, राजालाई विष्णुको अवतार मान्थे । हामीलाई त विरोध र गाली मात्रै गर्न थाले । राजा नै पो ठूला रहेछन् । उनीहरूले राजाको मान, सम्मान र ठाँटबाँटको सपना देख्न थाले ।

लोकतन्त्रका नयाँ शासकहरूमा पनि राजा बन्ने रहर जाग्न थाल्यो । आफूलाई राजा नै ठान्न थाले । राजा बन्न थाले ।

त्यसपछि जनतालाई रैती ठान्न थाले । अनि हामी एक राजाबाट सयौं राजाका रैती बन्यौँ ।

अहिले हामी लोकतन्त्रमा पनि राजतन्त्रको पीडा भोग्न विवश छौँ ।


....साथ सहयोगको खाँचो

No comments:

Post a Comment